“บุคคลที่มีความต้องการจำเป็นพิเศษ” หมายถึง ผู้ที่จำเป็นต้องได้รับการดูแลช่วยเหลือ พัฒนา และส่งเสริมให้ได้รับการศึกษาเป็นพิเศษ ได้แก่ บุคคลพิการ บุคคลที่มีความสามารถพิเศษ และบุคคลที่มีความต้องการดูแลเป็นพิเศษ เพื่อให้สามารถพัฒนาตนเองเต็มศักยภาพ 

กลุ่มบุคคลพิการ ตามพระราชบัญญัติการจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ พ.ศ. ๒๕๕๑ แบ่งเป็น ๙ ประเภท ได้แก่ ๑) บุคคลที่มีความบกพร่องทางการเห็น ๒) บุคคลที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน ๓) บุคคลที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา ๔) บุคคลที่มีความบกพร่องทางร่างกาย หรือการเคลื่อนไหว หรือสุขภาพ ๕) บุคคลที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ ๖) บุคคลที่มีความบกพร่องทางการพูดและภาษา ๗) บุคคลที่มีความบกพร่องทางพฤติกรรม หรืออารมณ์ ๘) บุคคลออทิสติก และ ๙) บุคคลพิการซ้อน แต่ในร่างพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติฉบับใหม่จะแบ่งเป็น ๑๐ ประเภท โดยเพิ่มบุคคลพิการทางการได้ยินและการเห็น (Deafblind) เนื่องจากบุคคลกลุ่มนี้ต้องการการดูแลเฉพาะทางมากขึ้น 

บุคคลที่มีความสามารถพิเศษ หมายถึง ผู้ที่แสดงความสามารถอันโดดเด่นในสาขาใดสาขาหนึ่งหรือหลายสาขาที่แสดงออกถึงศักยภาพอันสูงยิ่ง เมื่อเปรียบเทียบกับผู้อื่นที่มีอายุระดับเดียวกัน สภาพแวดล้อมหรือประสบการณ์เดียวกัน ซึ่งสามารถพัฒนาสู่ความสามารถพิเศษได้  และบุคคลที่มีความต้องการดูแลเป็นพิเศษ หมายถึง ผู้ที่ด้อยโอกาส หรือขาดโอกาส หรือพลาดโอกาสในการได้รับบริการทางการศึกษาที่มีคุณภาพ ได้แก่ กลุ่มที่มีลักษณะเปราะบางทางเศรษฐกิจ ทางสังคม และมีปัญหาเฉพาะ ต้องได้รับการพัฒนาทักษะวิชาการ ทักษะชีวิต และทักษะอาชีพ เพื่อตอบสนองความต้องการตามสิทธิขั้นพื้นฐานและสามารถพัฒนาตนเองได้เต็มศักยภาพ 

กลุ่มผู้เปราะบางทางเศรษฐกิจ เป็นกลุ่มที่ขาดโอกาสทางการศึกษา ทั้งจากปัญหาครอบครัวยากจน อยู่ในพื้นที่ห่างไกล ถิ่นทุรกันดาร หรือแนวตะเข็บชายแดน เด็กที่มีผู้ปกครองมีพฤติกรรมหรืออาชีพที่ไม่เหมาะสม ชนกลุ่มน้อย และขอทาน 

ส่วนกลุ่มผู้เปราะบางทางสังคม ประกอบด้วย เด็กกำพร้า เด็กที่เกิดจากการตั้งครรภ์โดยไม่พึงประสงค์ เยาวชนในสถานพินิจ และผู้ที่เกี่ยวข้องกับสารเสพติด เป็นต้น ส่วนกลุ่มปัญหาเฉพาะ อาทิ เด็กเร่ร่อน แรงงานเด็ก โสเภณีเด็ก เด็กที่ถูกทำร้ายทารุณ และบุคคลที่ไม่มีหลักฐานทะเบียนราษฎร์หรือสัญชาติไทย บุคคลเหล่านี้ถือเป็นกลุ่มเสี่ยงที่จะเกิดปัญหาทางด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และสติปัญญา ที่ทุกหน่วยงานควรให้การดูแลเป็นพิเศษ เพื่อป้องกันปัญหาต่าง ๆ อาจเกิดขึ้นสังคม

คณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษา (กอปศ.) ขอเชิญชวนผู้สนใจร่วมแสดงความคิดเห็นได้ทางโทรศัพท์ ๐๒-๖๖๘-๗๑๒๓ ต่อ ๑๑๓๖ เว็บไซต์ www.thaiedreform.org Facebook Fanpage“ร่วมปฏิรูปการศึกษาไทย” อีเมล [email protected]

นอกจากนี้สามารถให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมเกี่ยวกับการศึกษาได้ที่ สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา ๙๙/๒๐ ถนนสุโขทัย เขตดุสิต กรุงเทพฯ ๑๐๓๐๐ เว็บไซต์ www.onec.go.th และ Facebook Fanpage“เด็กไทยในฝัน โดยสภาการศึกษา”